|
|
صفه، جلد ۲۴، شماره ۲، صفحات ۵-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
بعد پنهان در معماری اسلامی ایران |
|
| چکیده فارسی مقاله |
چکیده مقالۀ حاضر بر آن است پرده از بُعدی پنهان در معماری اسلامی ایران بردارد، که به نظر میرسد اصحاب معماری در آفرینش آثار خود در سر داشتهاند. تاکنون بررسی نقش علوم ریاضی در معماری ایرانی بیشتر معطوف به کاربرد هندسه بوده است؛ و نقش اعداد اگر نادیده گرفته نشده، غالباً ناچیز انگاشته شده است. رویکردهای دیگر پژوهشی نیز مبتنی بر تجزیهتحلیل این آثار از منظر یافتههای نوین ریاضیات است، که مؤلفان این آثار به گواهی مدارک تاریخی، دربارۀ آنها علم نداشتهاند. این رویکردها نیز به دلیل فقدان آگاهی از آداب قدما در علوم ریاضی، تنها دستآوردهای ارزشمندی از ظاهر این آثار داشتهاند. در مقابل برخی متون تاریخی به رویکردی تمثیلی به ریاضیات در نسبت اعداد با حروف و اسماء الهی اشاره دارند، که تاکنون مورد اهتمام جدی پژوهشگران معاصر نبوده است. ازاینرو مقالۀ حاضر با مطالعۀ تطبیقی اعداد و حروف از طریق حساب جُمَل، در پی کلیدهایی برای خوانش دوباره نقش علوم ریاضی در معماری است. در این نوشتار ابعاد تمثیلی اعداد در شکلگیری معماری ایرانی، با ابتنای بر تحلیل و تأویل فراتاریخی متون حِکمی مورد واکاوی قرار میگیرد. بدینترتیب پس از بازخوانی متون کهن و تبیین این رویکرد نزد قدما، ابعاد پیوند اعداد و حروف در اسامی عناصر معماری تا لایههای پنهان اسماء در نظام پیمون مورد تبیین و واکاوی قرار خواهد گرفت. این بررسی نشان خواهد داد که اصحاب معماری با اخذ طریقت اهل فتوّت در رویکرد رمزی به ریاضیات، در پی پردهبرداری از رمزهای عددی مرتبط با کالبد انسان، حروف و اسماء الهی در صُور هندسی برآمدند. از این طریق زمینه پیوند اعداد، بهعنوان زبان میانجی حروف و اسماء با مفاهیم و اسماء مکنون در معماری فراهم میگردد؛ و معماری را همچون متنی قابل خوانش و زمزمهای از ذکر مُدام مینماید. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
|
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
جعفر طاهری |
هادی ندیمی |
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://sofeh.sbu.ac.ir/article/download/13113/5433 |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/933/article-933-577854.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|