|
|
صفه، جلد ۲۶، شماره ۳، صفحات ۱۱۱-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تأملی در معنا و کارکرد واژۀ «آپادانا» در مجموعههای هخامنشی تخت جمشید و شوش |
|
| چکیده فارسی مقاله |
چکیده مجموعۀ تخت جمشید و آثار معماری دورۀ هخامنشی در شوش از مهم‌ترین آثار معماری پیش از اسلام در ایران است. تعدادی از این آثار در کتیبه‌ها با نام مشخصی معرفی شده‌اند. یکی از این نام‌ها «آپادانا» است که برای معرفی کاخ بزرگ شوش از زمان داریوش دوم به بعد در تعدادی از کتیبه‌ها به‌کار رفته است. به‌رغم ناشناخته بودن طرح کاخی در هگمتانه، آن نیز آپادانا نامیده شده است. نمونۀ تخت جمشید اگرچه کتیبه‌ای متضمن نام ندارد، الگوی همانند آن با شوش، پژوهشگران را مجاب کرد که آن را نیز آپادانا بنامند. پژوهشگران علت این نام‌گذاری را به‌طور عمومی وجود تالار ستون‌دار دانسته‌اند، اما به نظر می‌رسد که صرف داشتن تالار ستون‌دار نمی‌تواند دلیل کافی برای این نام‌گذاری باشد. از این روی در پژوهش حاضر با روش تحقیق تاریخی، که مواد آن با مطالعات اسنادی گردآوری شد، این موضوع بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که آپادانا معرفی الگویی است که طرح آن شاخص یک مربع نُه‌بخشی «برون‌گرا» است. آپادانا گذشتۀ واژۀ آپاتان در پارسی میانه و آبادان در پارسی نو، به معنای فراوان درود فرستادن و سلامت خواستن است که با ماهیت کارکردی آپادانا در جایگاه بارعام، عرضۀ پیش‌کش‌ها و سلامت خواستن نمایندگان سراسر امپراتوری برای شاهنشاه برابر است. پیشینۀ آن به کوشک‌های پاسارگاد و «دشت گوهر» بازمی‌گردد. در دوره‌های بعد نیز الگوی آن پذیرفته شد و تا سده‌های اخیر، با تغییرات اندکی در ساختار و نام، پایدار ماند. به‌یقین کارکرد آن در معماری هخامنشی تشریفاتی بوده و در مجموعههای این دوره بخش «بیرونی» شاهنشاهان به‌شمار می‌رفته است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
معماری ایرانی، دورۀ هخامنشی، شوش، تخت جمشید، آپادانا |
|
| عنوان انگلیسی |
|
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
اسدالله جودکی عزیزی |
سیدرسول موسوی حاجی |
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://sofeh.sbu.ac.ir/article/download/19543/6396 |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/933/article-933-577796.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|