این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم محیطی، جلد ۱۴، شماره ۴، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی پهنه بندی خطر آتش سوزپهنه‌بندی خطر وقوع آتش‌سوزی جنگل با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی (بررسی موردی: منطقه حفاظت‌شده مانشت و قلارنگ)ی در منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف : جنگل‌ها از منابع ارزشمند طبیعی هستند که همه ساله بخش‌های وسیعی از آنهادر نتیجه آتش‌سوزی از بین می‌رود. این پدیده سالانه هزاران هکتار از درختان، درختچه‌ها وگیاهان را طعمه خود می‌سازد، بهطوریکهمیانگین سالانه حریق در جنگل‌های جهان شش تا چهاردهمیلیون هکتار تخمین زده شده است. یکی از راه‌های مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها، شناسایی نقاط بحرانی آتش‌سوزی در جنگل‌های منطقه است. این مهم ضرورت تحقیق در این زمینه را در راستای حفظ این منابع ارزشمند آشکار می‌سازد. منطقه حفاظت‌شده مانشت و قلارنگ در شمال استان ایلام و در بین سه شهرستان‌ ایلام، شیروان چرداول و ایوان قرار دارد. این تحقیق برای پهنه‌بندی خطر آتش‌سوزی با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی در منطقه حفاظت‌شده مانشت و قلارنگ انجام شد. مواد و روش‌ها: مهم‌ترین عوامل موثر در فرآیند آتش‌سوزی جنگل با استفاده از تجربیات کارشناسان و پژوهشگران در مناطق مشابه، شامل 9 فاکتور از جمله تراکم پوششگیاهی، بارش، دما، جهت شیب، شیب، فاصله از جاده، فاصله از روستا، ارتفاع و فاصله از آبراهه هستند. همچنین فرایندمدل‌سازی برای ارزیابی حساسیت خطر آتش‌سوزی جنگل در مدل تحلیل شبکه‌ای در سه مرحله انجام شد. بدین ترتیب ساختار مدل در نرم‌افزار SuperDecisionsتشکیل شد. ماتریس مقایسات زوجی به کمک طیف 1 تا 9 انجام و سپس سوپرماتریس مربوطه تهیه شد. در نهایت وزن نهایی معیارها برآورد شد. نتایج و بحث: نتایج نهایی به‌دست‌آمده از تحقیق حاضر نشان داد که وزن معیارهای تراکم پوشش گیاهی، بارش، دما، جهت شیب، شیب، فاصله از جاده، فاصله از روستا، ارتفاع و فاصله از آبراهه به‌ترتیب دارای مقادیر 294/0، 226/0، 134/0، 121/0، 075/0، 051/0، 041/0، 029/0 و 025/0 هستند که عامل تراکم پوشش گیاهی، بارش، دما و جهت شیب بیشترین وزن را داشتند. درنهایت، با تلفیق این لایه‌ها با توجه به وزن‌های به‌دست‌آمده، در محیط نرم‌افزارARC GIS نقشه‌ی پهنه‌بندی تهیه شد. نتایج تحقیق نشان داد که مناطق با تراکم پوشش گیاهی بالای 50 درصد، جهت‌های جنوبی و شیب‌های بالای 20 درصد مستعد خطر آتش‌سوزی هستند. همچنین جهت­های جنوبی و شرقی برای دریافت بیشترین میزان نور خورشید مشخص شد.که حدود 30 کیلومتر مربع (10 درصد) از مساحت کل منطقه در کلاس خطر خیلی زیاد و 62 کیلومتر مربع (20 درصد) از مساحت منطقه در کلاس خطر زیاد از نظر احتمال وقوع آتش‌سوزی قرار دارد. بنابراین، ضرورت دارد که اقدامات لازم برای جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی در این مناطق صورت گیرد. نتیجه ­گیری :در پژوهش حاضر نقشه پهنه‌بندی در 5 کلاس خطر خیلی، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه‌بندی شد و در نهایت نتایج حاصل نشان داد که با توجه به نقشه حاصل از اجرای مدل، شیب‌های بالای 20 درصد، جهت‌های جنوبی و شرقی و مناطقی که تراکم پوشش گیاهی آن بالای 50 درصد است جزء مناطق با خطر زیاد و خیلی زیاد از نظر احتمال وقوع آتش‌سوزی هستند. بنابراین ضروری است که در این مناطق اقدامات لازم برای جلوگیری از احتمال وقوع آتش‌سوزی صورت گیرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Zoning forest fire risk in the Manesht and Qalarang Protected Area using a network analysis model and geographic information system
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Forests are natural resources most of which are destroyed each year by fire. One way to deal with forest fires is to identify the hot spots in forest fires in the region.This phenomenon destroys hectares of trees, shrubs and plants annually, with an annual average of six to fourteen million hectares of the world's forests estimated to be damaged by fires. This reveals the need for research in this area in order to preserve this invaluable resource. Manesht and Qalarang Protected Area is located in the northern Province of Ilam, covering Chardaval and Ivan. The research aims to assess the level of fire hazard in this protected area using network analysis and geographic information systems. Materials and Methods: This will apply the most important factors in the process of forest fires according to experts and researchers in these areas, including 9 factors, such as the density of vegetation, rainfall, temperature, slope, aspect, distance from the road, distance from the village height and distance from the river. In the process of modelling for the evaluation of forest fire risk, a sensitivity model network analysis was conducted over three stages and, in this way, the structure of the model was formed in the SuperDecisions software. The matrix of pairwise comparisons was performed using all of 1 to 9 and, then, the super matrix was prepared. Finally, the criteria weighting was determined. Results and Discussion: The results from this study showed that weighting of criteria for density of vegetation, rainfall, temperature, slope, aspect, distance from the road, distance from the village, elevation and distance from the river to the values were 0.294, 0.226, 0.134, 0.121,0.075,0.051, 0.041, 0.29 and 0.025, respectively; hence, density of vegetation, rainfall, temperature and slope had the greatest weight. Finally, by combining the layers according to the weights obtained in ARC GIS software, a zoning map was prepared. The results showed that the top 50% of regions with dense vegetation, southerly directions and slopes greater than 20 percent are prone to fire hazard. The southerly and easterly directions were determined as receiving the maximum amount of sunlight. Approximately 30 square kilometers (10 percent) of the total area of the 62 square-kilometer area were in the very high risk class (20%) in terms of the probability of fire. So it is essential that measures be taken to prevent the occurrence of fire in these areas. Conclusion: In this research, the zoning map was classified in the five classes of very small, low, medium, high and very high. The results showed that, according to maps from the running model, slopes greater than 20 percent, southerly and easterly directions and areas where vegetation density is over 50 percent are among the areas with high and very high risk of likelihood of fires occurring. It is therefore essential that in these areas the necessary measures be taken to prevent the possibility of fire.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله منیره موسی بیگی | monireh mousa beigi
گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی،دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تبریز (Tabriz university)

فاطمه میرزابیگی | fatemeh mirzabeigi
گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)

نشانی اینترنتی http://envs.sbu.ac.ir/article/view/13145
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/964/article-964-413873.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده مقالات
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات