پژوهش های دانش زمین، جلد ۱۵، شماره ۱، صفحات ۱۶-۳۰
عنوان فارسی تاثیر بر هم کنش گسل‌های عمود بر هم بر تکامل تاقدیس‌های رگ سفید و تنگو (جنوب غرب ایران)
چکیده فارسی مقاله مقدمه: برهم کنش گسلی، مناطقی از تمرکز محلی تنش و آشفتگی­ها را ایجاد می­کند که هندسه و جنبش شناختی گسل­ها را تحت­تاثیر قرار می­دهند. این تمرکز تنش می­تواند ساختار­های ثانویه درون پهنه­های مخرب (Damage zones) را ایجاد کند. در این نوشتار تاثیر برهم­کنش یا روابط بین گسل­های زاگرسی و عربی در پیش بوم زاگرس بر شکل­گیری و هندسه متفاوت تاقدیس­های رگ سفید و تنگو بررسی و تبیین می­گردد.
مواد و روش­ها: به جهت رخداد پدیده برهم کنش گسلی بین گسل­های مسبب تاقدیس­های رگ سفید و تنگو، ابتدا مدل­های تئوریک برهم کنش سه بعدی بین قطعات گسلی معرفی می­گردد. با مقایسه وضعیت هندسی قطعات گسلی در منطقه مطالعاتی با مدل­های تئوریک، انواع بر هم کنش گسلی در این منطقه معرفی می­گردد. نهایتا به دلیل وابستگی چین­های منطقه به گسلش و با مطالعه دقیق هندسه و ابعاد گسل­های زیرین، عوامل موثر بر تغییرات در الگوی چین خوردگی­ها بررسی و توسعه چین­هایی با هندسه، ابعاد، امتداد و سازوکار های مختلف توجیه می­گردد.
نتایج و بحث: با توجه به طول بیش از 3 برابر گسل معکوس رگ سفید نسبت به قطعه جنوبی گسل امتداد لغز هندیجان- ایذه، شیب 47 درجه گسل رگ سفید در مقایسه با شیب 80 درجه گسل هندیجان- ایذه و با در نظر گرفتن جهت کلی فشردگی در جنوب غرب ایران (N22E) و امتداد راستگرد گسل هندیجان- ایذه (N20E) در مقایسه با امتداد گسل رگ سفید که تقریبا عمود بر جهت کلی فشردگی است (N130)، میزان دگرشکلی وابسته به گسل معکوس رگ سفید بیشتر از گسل هندیجان- ایذه است. در این شرایط میدان تنش مربوط به راس گسل راندگی غالب می­شود که در این حالت مقاومت کمتری برای چین خوردگی وجود دارد و چین خوردگی با دامنه بزرگتر را در تاقدیس رگ سفید ایجاد می­کند؛ به نحوی که چین خوردگی در تاقدیس رگ سفید (تاقدیس نامتقارن با امتداد N130 و شیب سطح محوری به سمت شمال شرق) دامنه­ای بیش از دو برابر نسبت به تاقدیس تنگو دارد و راس تاقدیس تنگو حدود 1200 متر نسبت به تاقدیس رگ سفید پایین افتادگی دارد.
نتیجه­ گیری: می­توان نتیجه گرفت که در یک مجموعه گسلی که در آن برهم کنش بین گسل­ها رخ داده است، گسل­های بزرگ­تر، کم عمق­تر، با شیب صفحه­ای حدود 45 درجه که جهت­گیری مورب یا عمود نسبت به جهت­گیری کلی فشردگی دارند، می­توانند چین­خوردگی هایی بزرگ و واضح­تری را مشابه چین خوردگی با ابعاد بزرگ در تاقدیس رگ سفید نسبت به تاقدیس تنگو را ایجاد می­کنند.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله الگوی چین خوردگی، برهم کنش گسلی، تاقدیس رگ سفید، گسل هندیجان- ایذه،
عنوان انگلیسی Effect of the perpendicular faults interaction on the Rag Sefid and Tango folds evolution (SW Iran)
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Fault interaction creates areas of local concentration of stress and disturbances that affect the geometry and cognitive movement of faults. This stress concentration can create secondary structures in damage. In this article, the influence of the interaction or relationships between the Zagros and Arabian faults in the Zagros foreland on the formation and different geometry of the Rag Sefid and Tango anticlines is investigated and explained.
Materials and methods: Due to the occurrence of the phenomenon of fault interaction between the faults that cause the Rag Sefid and Tengo anticlines, the three-dimensional interaction theoretical models between the fault segments are first introduced. By comparing the geometrical condition of fault parts in the study area with theoretical models, the types of fault interaction in this area are introduced. Finally, due to the dependence of the folds in the region on the fault, and with a detailed study of the geometry and dimensions of the underlying faults, the factors affecting changes in the pattern of folds are examined and the development of folds with different geometries, dimensions, extensions and mechanisms is justified.
Results and discussion: Regarding the length more than 3 times of the Rag Sefid fault respect to the southern part of the Hendijan-Izeh strike-slip fault, the mean slope of 47 degrees of the Rag Sefid fault relative to the Hendijan-Izeh fault of 80 degrees and according to the general compression direction of N22E in the Southwest of Iran and the southern part of the Hendjan-Izeh fault trend (N20E), as well as the Rag Sefid fault trend, which is approximately perpendicular to the general compression direction, the deformation amount of the Rag Sefid fault is more than the Hendijan fault. In this condition, the stress field of the Rag Sefid thrust fault is dominated and due to the less resistance of the rising, folding with a larger amplitude occurs on the the Rag Sefid anticline; so that the folding amplitude in the Rag Sefid anticline is more than twice as large as the Tango anticline, and the tip of the Tango anticline is about 1,200 meters lower than the Rag Sefid anticline.
Conclusion: It can be concluded that in a set of faults where the interaction between the faults has occurred, larger, shallower faults with a plane slope of about 45 degrees, which have a diagonal or vertical orientation compared to the general orientation, they can create large and clearer folds similar to the folds with large dimensions in the Rag Sefid anticline compared to the Tango anticline.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله الگوی چین خوردگی, برهم کنش گسلی, تاقدیس رگ سفید, گسل هندیجان- ایذه
نویسندگان مقاله مهدی یوسفی |
گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

سیدمرتضی موسوی |
گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

ابوالقاسم جعفری |
شرکت حفاری مشاوران انرژی پارسیان کیش، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://esrj.sbu.ac.ir/article_102264_f8a8cc7e879c8ec504c3e4f8c055dfce.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات