شناخت، جلد ۱۶، شماره ۲، صفحات ۱۴۵-۱۵۸

عنوان فارسی تأثیر فلسفه‌ی نقّادیِ کانت بر صورت‌بنیادی (فُرمالیسم) در موسیقی
چکیده فارسی مقاله ادوارد هانسلیک، نخستین متفکر صورت‌بنیاد یا فُرمالیست در حوزه‌ی موسیقی، بر آن بود که موسیقی، صورت‌ها یا فُرم‌های متحرّک طنین‌ها یا نُت‌هاست. وی این گزاره را مبنا قرار داده و چنین استدلال می‌کند که موسیقی چیزی جُز فُرم نبوده و محتوا یا درون‌مایه‌ای بیرون از فرم یا صورت خود ندارد. از همین رو، موسیقی نمی‌تواند احساسی را که از بیرون بر آن وارد می‌شود بیان کند، بلکه اگر احساسی نیز وجود دارد، برآیند خود صورت‌ها و ساختار موسیقی است. تفاوت موسیقی با دیگر هنرها در همین است که نمی‌تواند بازنماینده‌ی واقعیت باشد. بنابراین، قضاوت زیباشناختی درباره‌ی موسیقی باید اندیشه‌ورزانه و مبتنی بر تأمّل باشد و نه احساس. درون‌مایه‌ی موسیقی نیز نمی‌تواند مفهومی بوده و از همین روی، زیبایی موسیقی، غایت‌مند نبوده و امری خودمختار و خودبسنده است. ردّپای تمام این اندیشه‌های هانسلیک را می‌توان در نقد سوم ایمانوئل کانت با عنوان سنجش داوری زیباشناختی یافت. کانت بر آن بود که زیبایی در صورت پدیده‌هاست و هرگونه داوری زیباشناختی باید صرفاً بر مبنای صورت انجام پذیرد. همچنین کانت اعتقاد دارد که قضاوت زیباشناسانه نباید بر مبنای غرض و علاقه‌ی شخصی و یا غایتی خاص بوده، بلکه باید کلّیت و عمومیّت داشته باشد تا بتواند به‌مثابه حکمی کلّی عرضه گردد، یعنی احساسات فردی و شخصی نباید در قضاوت دخیل گردد. رویکرد هانسلیک به نقد موسیقی نیز بر همین مبناست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله «ادوارد هانسلیک»، «صورت یا فُرم»، «صورت‌بنیادی یا فُرمالیسم»، «فلسفه‌ی نقادیِ کانت»، «نقد زیباشناسانه»،

عنوان انگلیسی The Influence of Kant’s Critical Philosophy on Formalism in Music
چکیده انگلیسی مقاله Eduard Hanslick, the first formalist thinker in music criticism, believed that music is the moving forms of tones. He argues that music is nothing but a form without any content or theme outside of its form. Therefore, music cannot express the feeling that comes from the outside, but if there is a feeling, it is the result of the forms and the structure of the music itself. The difference between music and other arts is that it cannot represent reality. Therefore, aesthetic judgment on music should be thoughtful and based on reflection rather than feeling. The content of music cannot be conceptual and the beauty of music is not objective. We can find these concepts by Hanslick in Immanuel Kant's The Critique of Judgment. Kant believes that beauty appears in the form of phenomena, on which  any aesthetic judgment should be based. Also, Kant believes that aesthetic judgment should not be based on personal interest or a specific goal, but should be general and universal so that it can be presented as a universal (subjectively necessary) judgment, that is, individual and personal feelings should not be involved in the judgment. Hanslik's approach to music criticism is also based on this concept. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله «ادوارد هانسلیک», «صورت یا فُرم», «صورت‌بنیادی یا فُرمالیسم», «فلسفه‌ی نقادیِ کانت», «نقد زیباشناسانه»

نویسندگان مقاله سید شهاب الدین طالقانی اصفهانی |
دانشجوی دکترای دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

سید محمد حکاک |
دانشگاه بین المللی امام خمینی

محمدحسن حیدری |
دانشگاه بین المللی امام خمینی

محمد رعایت جهرمی |
استادیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)


نشانی اینترنتی https://kj.sbu.ac.ir/article_104341_e19e92410ee648558d9273fbc10220a7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات