شناخت، جلد ۱۶، شماره ۲، صفحات ۵۹-۷۸
عنوان فارسی استلزام منطقی چگونه تحلیل و صورت‌بندی می‌شود؟ بررسی انتقادی مقاله «ملاحظات تاریخی نظام‌های حاج‌حسینی»
چکیده فارسی مقاله در زبان طبیعی گاهی با استدلال‌هایی سروکار داریم که در آن‌ها حروف ربط غیرتابع‌ارزشی حضور دارد. منطق کلاسیک از عهده تحلیل و صورت‌بندی این استدلال‌ها برنمی‌آید. افزون بر این، استلزام منطقی در استدلال درست چهار ویژگی دارد: صدق‌نگهدار بودن، ضروری بودن، صوری بودن، کلی بودن. در منطق کلاسیک که اصول EFQ وEQT درست و معتبر ارزیابی می‌شود، ویژگی دوم تأمین نمی‌شود. حاج‌حسینی در کتاب «طرحی نو از اصول و مبتنی منطق» با تأسیس دو نظام منطقی تابع‌ارزشی و غیرتابع‌ارزشی و گسترش این نظام‌ها راه را بر حل این دو مسأله گشوده است.
در همین ارتباط اما اسدالله فلاحی در مقاله «ملاحظات تاریخی نظام‌های حاج‌حسینی» که در شماره بهار و تابستان 1402، دوفصلنامه علمی، پژوهشی «شناخت» منتشر شده است، سه ادعا به نویسنده کتاب نسبت داده است: 1) تفکیک پاره‌های تابع‌ارزشی از پاره‌های غیرتابع‌ارزشی از ابداعات نویسنده است 2) منطق کلاسیک میان «استلزام مادی» و «استنتاج» خلط کرده و آنها را یکی گرفته است 3) «فراقضیه استنتاج» به این دلیل که رابطه مقدمات با هم، عطف مصداقی است، نادرست است. در این مقاله نشان می‌دهیم که هیچ یک از این دعاوی در این کتاب مطرح نشده است و این بدفهمی تنها از گزینش یک عبارت از متنی مفصل و فهم ناقص آن شکل گرفته است. درضمن همان‌طور که فلاحی اشاره است استنتاج هر تناقضی از هر تناقضی در نظام تابع‌ارزشی درست و معتبر است و رابطۀ تعدی در استدلال‌ها، به خلاف منطق ربط کلاسیک تننت، در هر دو نظام تابع‌ارزشی و غیرتایع‌ارزشی برقرار است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استلزام مادی، استنتاج، استلزام صوری، نظام‌ تابع‌ارزشی، نظام غیرتابع‌ارزشی،
عنوان انگلیسی How is Logical Implication Analyzed and Formulated? A Critical Review of the Article “On Historical Aspects of Hajihosseini’s Logical Systems”
چکیده انگلیسی مقاله In the second edition of his book Two Non-Classical Logic Systems, A new Outlook
on Elements of Logic, Mortaza Hajhosseini has made some claims about former 
logics, which seem to be inaccurate. These claims are as follows: 1. Classical logic
confuses inference and material implication and considers them as one. 2. Classical
logic does not distinguish between truth-functional and non-truth-functional logical systems, and the distinction between these two systems is his invention, and has no historical background in the works of former logicians. 3. The Deduction Metatheorem is incorrect because the relation of premises is the extentional conjunction. We show that all of these claims are incorrect. Furthermore, we attempt to compare some of the systems proposed in the book with some non-classical systems. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله استلزام مادی, استنتاج, استلزام صوری, نظام‌ تابع‌ارزشی, نظام غیرتابع‌ارزشی
نویسندگان مقاله مرتضی حاجی حسینی |
عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان

حمیده بهمن پور |
دانش‌آموخته رشته منطق فلسفی دانشگاه اصفهان

نشانی اینترنتی https://kj.sbu.ac.ir/article_104336_322575b79645394b46adfc1337a7f8b4.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات