تاریخ ادبیات، جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۰-۰

عنوان فارسی سیر تطوّر تاریخی داستان بلوهر و بوذاسف
چکیده فارسی مقاله «بلوهر و بوذاسف»، اثری است آیینی و اخلاقی و به سبب اشتمال بر حکایات فلسفی و موعظه آمیز، همچون کلیله و دمنه، درخور توجّه بسیار است. بوذاسف، از القاب بودا پیش از بودا شدن اوست. پایۀ این کتاب و روایتی که از آن در دست است، گویای هندی بودن آن است. سرگذشت بلوهر و بیوذسف در ادبیات آیینی آوازه ای بلند دارد. این داستان تاریخچه زندگی مقرون با گوشه نشینی و تفکر گئوتمه سیدهرته، یا بوداست. این مقاله، در پی آن است که تطوّر تاریخی داستان «بلوهر و بوذاسف» را تشریح کند. این داستان کهن و حکیمانه که اصل آن ظاهراً هندی است، نه تنها مطبوع طبع و مورد اعتنای مسلمانان و به ویژه بعضی از علمای شیعی قرار گرفته است، بلکه در همان سالهای نخست پس از اسلام، به یونانی ترجمه شده و به صورت داستانی دینی به عالم مسیحیّت راه یافته است و از همین طریق با کسب شهرت و مقبولیّت روزافزون، به بسیاری از زبانهای دیگر هم نقل شده است. نسخه ایرانی این داستان، که در سده هشتم هجری قمری توسّط «علی بن محمّد نظام تبریزی»، از روی یک نسخه اصل پهلوی یا عربی تلخیص شده است، «بلوهر و بوذاسف» نام دارد. در حوزه زبان فارسی نیز، بلوهر و بوذاسف از دیر زمان حضور داشته و حتّی از ترجمه منظوم آن به وسیله یکی از شاعران عصر رودکی خبر داده اند. کهن ترین ترجمه فارسی این داستان که به دست ما رسیده، به تهذیب و اختصار نظام الدّین شامی (806 بعد از میلاد) است. متأسّفانه، نظام الدّین در مقدّمه خود بر این کتاب، نام مترجم فارسی آن را نیاورده است و البتّه نیز، محتمل است که کاتب نسخه (نسخه خطّی شماره 4187 کتابخانه ملّی ملک)، از ذکر نام مترجم در هنگام کتابت، خودداری کرده باشد. این داستان، در قرون اوّلیّۀ اسلامی، به فارسی دری ترجمه شده و در طول تاریخ، نسخه ها و روایت های متعدّدی از آن نقل شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله داستان، بوذاسف، بلوهر، ادب فارسی، تطوّر تاریخی،

عنوان انگلیسی
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله داستان, بوذاسف, بلوهر, ادب فارسی, تطوّر تاریخی

نویسندگان مقاله حسن اکبری بیرق |
دانشگاه سمنان

مونا خیرخواه |
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

مونا تلاشان |
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی


نشانی اینترنتی https://hlit.sbu.ac.ir/article_98697_1e84b6a62b61b74053801904a8683b1c.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات