تاریخ ادبیات، جلد ۹، شماره ۱، صفحات ۱۸۳-۲۱۴

عنوان فارسی منابع تاریخ ادبیات گویشی در ایران پس از اسلام
چکیده فارسی مقاله ادبیات غنی ایرانی تاریخی چند هزارساله را در پیشینه خود دارد که بی‌تردید نیاز است بخش‌های مختلف آن به تفکیک مورد بررسی قرار گیرند و تاریخ آن‌ها تدوین گردد. یکی از مهم‌ترین اما مغفول‌ترین این بخش‌ها تاریخ ادبیات گویشی ایران پس از اسلام است. در مقاله حاضر سعی می‌کنیم نشان دهیم چه تعداد کتاب‌های مستقل و چه مقدار داده‌های گویشی در میان اسناد کهن به صورت پراکنده موجود است. به علت پراکندگی و عدم انسجام نیاز است که این داده‌ها با طرحی سامانمند و منظم گردآوری شوند. این گام اول برای طرح تدوین تاریخ ادبیات گویشی ایران است. در این مقاله تلاش می‌کنیم با جمع‌آوری و سامانمندی این داده‌ها طرحی کلی از منابعی که به نوعی حاوی داده‌هایی از زبان‌ها و گویش‌های ایرانی کهن هستند به دست دهیم که مقدمه‌ایست بر طرح تدوین تاریخ ادبیات گویشی. با این هدف منابع این حوزه را به دو دسته تقسیم نموده ایم: 1. منابعی که حاوی متون گویشی هستند که به دو دسته کلی قابل تقسیم اند: الف. آثار بازمانده از اقلیت‌های مسلمان شامل گویش گورانی (فرقه اهل حق (یارسان)) و گویش استرآبادی (فرقه حروفیه). ب. اشعار، منظومه‌ها و قطعات صرفاً ادبی گویشی. 2. منابعی که حاوی لغات گویشی هستند و بنابراین در زمره «گونه»‌های زبان فارسی قرار دارند. این دسته از متون بر اساس خط آن‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: الف. آثار به خط غیر عربی شامل متون فارسی- عبری، متون فارسی- سُریانی و متون فارسی- مانوی. ب. آثار به خط عربی.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تاریخ ادبیات، فارسی معیار، گونه، گویش،

عنوان انگلیسی The sources of dialectal literature in post-Islamic period of Iran
چکیده انگلیسی مقاله Rich Iranian literature has thousands of years of history which various sections of that require investigating separately. One of the most important of these sections is dialectal literature in post-Islamic period of Iran. In this paper we will show that how many books and how much dialectal data are episodically available among the old documents. Due to the dispersion of these data it is necessary to be collected systematic. It’s first step to plan the codification of dialectal literature of Iran. In this paper by collecting these data systematically we try to prepare a general plan of the resources which contains ancient lingual and dialectal data. With the purpose, we have divided the resources of this area into two categories: 1. the resources that contain dialectal data. These resources are divided into two categories again: a. the surviving works of Muslim minorities, including Gurani language (the sect of Ahl-i-haq (Yaressan)) and Astar-abadi dialect (the sect of Hurufiya). b. Dialectal poetry, poems and literary pieces. 2. The resources which contain dialectal words and Are therefore among the "varieties" of Persian language. These texts are divided into two categories orthographically: 1. Non-Arabic works, includes Hebrew-Persian, Syrian-Persian and Manichean-Persian texts. 2. Arabic works.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تاریخ ادبیات, فارسی معیار, گونه, گویش

نویسندگان مقاله حامد نوروزی |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

غلامحسین غلامحسین زاده |
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس


نشانی اینترنتی https://hlit.sbu.ac.ir/article_98802_5de60caef8081ebb6b766b77d692e996.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات